تفاهم نانوشته در جهت منافع بلند مدت ایران نیست
تاریخ انتشار: ۱۹ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۶۵۱۹۹۱
کوروش احمدی، دیپلمات پیشین در یادداشت اختصاصی برای جماران نوشت:
پرسش مهمی که این روزها در فضای رسانه ای و تحلیلی پیرامون فرجام برجام چه در داخل و چه خارج از ایران مطرح است این است که آیا توافق هسته ای ایران با 1+5 ( ترکیب اولیه توافق در سال 2015 میلادی) با همان متن و محتوا قابل احیا است یا خیر؟
در پاسخ باید گفت که برجام برای یک دوره 10 یا حداکثر 15 ساله تدوین شده بود و قرار بود که طی مراحلی به تدریج مستهلک شود و برنامه هسته ای ایران به حال عادی برگردد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در مقابل هدف آمریکا این بود که طی دوره اعتبار برجام، زمان گریز هسته ای ایران حداقل یک سال باشد. به این معنی که اگر در مقطعی ایران به هر دلیلی تصمیم به خروج از ان پی تی و ساخت بمب گرفت، حداقل به زمانی معادل یک سال نیاز داشته باشد. با این فرض که در این فاصله زمانی آمریکا قادر به انجام کاری برای جلوگیری خواهد بود. همچنین، امید آمریکا این بود که در چنین بستری و با تنش زدایی که صورت می گیرد و امکانی که برای توسعه اقتصادی در ایران فراهم می شود، طی یک دوره 15-10 ساله تحولی در جهت میانه روی در ایران حاصل شود و روابط ایران با جهان از هر جهت عادی شود. اما خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده از برجام و مخالفت ایران با مذاکره با ترامپ و بسته بندی برجام در زروقی جدید و با نامی جدید که موجب ارضاء خودخواهی های پوپولیستی ترامپ بشود، همه این محاسبات را بر هم زد.
بازگشت برنامه ایران به گریز هسته ای یک ساله ممکن نیستدولت وقت ایران با ملاحظه مخالفت همه جهان با خروج ترامپ از برجام، توانست نظام را به حفظ وضعیت موجود برای یک سال راضی کند. اما بعد از آن حکومت دست به اقدام متقابل و توقف مرحله به مرحله تعهداتش ذیل برجام زد که نتیجه آن توسعه گسترده برنامه هسته ای ایران، ارتقاء سطح فنآوری و دانش فنی و افزایش سطح غنی سازی و به کارگیری سانتریفیوژهای جدید با کارآیی بالا و... بود. در چنین شرایطی، آن زمان گریز هسته ای یک ساله به چند هفته کاهش یافت و این فرض در غرب شکل گرفت که بعد از 1401 دیگر حتی در صورت احیای برجام و کاهش موجودی اورانیوم در ایران به 300 کیلو و... اساسا با توجه به توسعه برنامه هسته ای ایران دیگر بازگشت به زمان گریز هسته ای یک ساله دیگر ممکن نیست. این به این معنی است که شالوده ای که برجام بر اساس آن شکل گرفت، فروپاشیده است.
تردید غرب در سودمندی احیای برجامبه علاوه، عامل مهم دیگر منقضی شدن قطعامنه 2231 در اکتبر 2025 و خارج شدن برنامه هسته ایران از دستور کار شورای امنیت است. چنین تحولی بی نهایت به سود ایران است و از جمله موجب منتفی شدن قطعنامه های پیشین شورای امنیت علیه ایران و منتفی شدن مکانیسم ماشه مندرج در بند 11 قطعنامه 2231 خواهد شد. البته غرب می تواند در هر مقطعی تا اکتبر 2025 با توسل به مکانیسم ماشه قطعنامه های شورای امنیت را برگرداند.
لذا تصور غرب این است که اگر برجام همین امروز احیاء شود، تنها برنده آن ایران خواهد بود. و داخل پرانتز بگویم که این عامل دیگری است که حکایت از درایت و روشن بینی مذاکره کنندگان ایرانی برجام دارد.
تصور غرب این است که در شرایطی که هیچ یک از اهدافش در ارتباط با برجام حاصل نشده است، نمی تواند به برجام برگردد. در نتیجه، سوالی که برای غرب مطرح شد و مطرح است این است که وقتی محدود کردن برنامه هسته ای ایران در حدی که تأمین کننده زمان گریز یک ساله باشد دیگر ممکن نیست و در اکتبر 2025 هم قطعنامه 2231 منقضی می شود، چرا غرب باید با رفع تحریم ها مطابق برجام موافقت کند.
البته سوای این ملاحظات فنی، به لحاظ سیاسی نیز تصور غرب این است که انتظار تغییر سیاست در ایران طی 8 سال گذشته محقق نشده و در در افق نیز چنین دورنمایی دیده نمی شود. آنها همچنین در این رابطه به مسائل داخلی در ایران و گسترش رابطه امنیتی بین ایران و روسیه و ایران و چین و مانند اینها نیز استناد می کنند.
تفاهم نانوشته؛ سدی در برابر «حرکت ایران به سمت بمب»در چنین فضایی غرب به فکر یک تفاهم محدود جدید با ایران افتاد. به این ترتیب که حال که بازگشت به برجام دیگر ممکن نیست، چگونه غرب می تواند اولا مانع حرکت ایران در جهت ساخت بمب شود و ثانیا جلوی افزایش تنش در منطقه و وقوع برخوردهای نظامی تصادفی یا تعمدی را بگیرد؟
در پیش بودن انتخاباتی سرنوشت ساز و تاریخی در آمریکا بیش از پیش موجب اهمیت و اولویت یافتن این بحث شد. تفاهم نانوشته برای آمریکا از این جهت مهم است که می تواند سطح و حجم غنی سازی در ایران را در یک حد معینی و با فاصله قابل قبولی تا غنای لازم برای ساخت بمب از نظر آنها نگه دارد و مانع شود که با رسیدن غنی سازی به سطح 90 درصد آمریکا یا اسرائیل تحریک به اقدامی شوند که تصویر روشنی از آینده آن در دست نیست.
سود سیاسی و اقتصادی تفاهم نانوشته برای واشنگتنتفاهم نانوشته دو حسن دیگر هم برای دولت بایدن دارد: یکی آنکه به واشنگتن امکان می دهد تا با جلوگیری از رشد تنش در رابطه اش با ایران و در خلیج فارس بر انتخابات و نیز بر مهار روسیه و چین متمرکز شود و دیگری اینکه با دادن اجازه به ایران برای فروش نفت بیشتر، مانع افزایش قیمت نفت در سطح جهانی و افزایش قیمت بنزین در داخل آمریکا شود که برای رأی دهندگان آمریکایی فاکتور مهمی است.
مسأله دیگر این است که تفاهم نانوشته در غیاب یک توافق مکتوب، دست کنگره را تا حدی برای تبلیغات علیه دولت و اعمال فشار می بندد. چرا مطابق قانون INARA دولت مکلف است هر توافق جدیدی با ایران را برای بررسی به کنگره بفرستد. البته این را هم اضافه کنم که تفاوت عمده «تفاهم نانوشته» با «توافق موقت» که قبلا مد نظر بود، در همین نانوشته بودن اولی و مکتوب بودن دومی است.
ضرورت برنامه بنیادی برای عادی سازی کامل روابط با جهانسوال مهم دیگر اینکه، عمر مفید این تفاهم نانوشته چقدر می تواند باشد؟ به نظر می رسد که دولت بایدن علاقه مند است که عمر این تفاهم نانوشته حداقل تا نوامبر 2024 یعنی تا بعد از انجام انتخابات آمریکا باشد. البته در شرایطی که راه حل دیگری یافته نشود، آمریکا با توجه به تمرکز بر روسیه و چین و نیز سررسید اکتبر 2025 که قبلا به آن اشاره کردم، قاعدتا باید علاقه مند به ادامه نامحدود آن باشد.
مشکل اساسی در ارتباط با تفاهم نانوشته در ارتباط با منافع ما یعنی ایران است. این تفاهم نانوشته اصلا در جهت منافع دراز مدت ایران نیست؛ چرا که تنها حدی از فروش نفت و حدی از تجارت کالاهای غیر تحریمی را اجازه می دهد، بدون اینکه امکان عادی سازی روابط ایران با جهان را بدهد.
به عبارت دیگر، ادامه تحریم های بانکی، از جمله تحریم سوئیفت و تحریم های اقتصادی، همچنان مانع تعاملات اقتصادی ایران با دیگر کشورها و از جمله سرمایه گذاری و پروژه های مشترک و توسعه جهانگردی و... می شود. ضمن اینکه موانع در راه بازگشت ارز حاصل از فروش نفت نیز کماکان به قوت خود باقی خواهد بود و ایران ناچار است که همچنان به خرید اجناس درجه سه و تحمیلی از خریداران نفت خود دلخوش باشد.
به عبارت دیگر، وجود این تفاهم نانوشته برای ما از جهت گذاران روزمره بهتر از عدم وجود آن است، اما موانع بین المللی و سدهای ذهنی و عینی در راه توسعه اقتصادی کشور را از میان بر نمی دارد و بلاتکلیفی، عدم ثبات و بی اعتمادی به آینده به قوت خود باقی خواهد ماند. لذا، ایران باید در فکر یک برنامه بنیادی و همیشگی برای عادی سازی کامل روابط خود با جهان باشد، در غیر این صورت راهی جز عبور از یک بحران به بحران دیگر وجود نخواهد داشت.
منبع: جماران
کلیدواژه: انتخابات مجلس لیگ برتر راهپیمایی اربعین انتخابات خبرگان رهبری ایران و آمریکا برجام تفاهم نانوشته انتخابات مجلس لیگ برتر راهپیمایی اربعین انتخابات خبرگان رهبری برنامه هسته ای ایران تفاهم نانوشته گریز هسته ای ممکن نیست زمان گریز غنی سازی یک ساله یک سال
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۶۵۱۹۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آمریکا خود را به دیوانگی زد و برجام را پاره کرد /واکنش ها به اعتراضات دانشجویی در آمریکا از تریبون نماز جمعه
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، امروز جمعه ۱۴ اردیبهشت ماه نماز جمعه در سراسر کشور برگزار شد. اعتراض دانشجویان جهان در حمایت از فلسطین و برخورد با آنها در آمریکا از جمله موضوعات مهمی بود که ائمه جمعه در پشت تریبون های نماز جمعه به آن پرداختند.
بنابر روایت ایرنا،حجت الاسلام علی خاتمی در خطبه های این هفته نماز جمعه شهر زنجان با بیان اینکه دشمنان ادعای حقوق بشر دارند، گفت: در آمریکا به ۷۰ دانشگاه با نیروی نظامی حمله ور شده‌اند، در صورتی که در مجامع حقوقی، نیروهای نظامی و انتظامی حق ورود به مراکز علمی را ندارد.
خاتمی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ۱۸ اردیبهشت و امضای برجام، گفت: آمریکا خود را به دیوانگی زد و برجام را پاره کرد، در همین برجام آمده بود که اگر آمریکا به تعهدات خود عمل نکند، ایران مجاز است به تعهداتی که داده عمل نکند و قدم به قدم عقب نشینی کند بنابراین اگر قرار بر این بود که کشور مقابل به تعهدات خود عمل کرد ایران نیز به تعهدات خود عمل کند.
وی با بیان اینکه این اقدام ایران مقابل آمریکا یعنی ایستادگی در برابر طاغوت بود، گفت: در مجلس، وزارت خارجه، سازمان نیروی انرژی هسته‌ای نوشته شده است، اگر آنان متعهد به تعهدات خود نشوند ما یک قدم بیشتر از قول‌هایی که داده‌ایم پیشروی خواهیم کرد.
امام جمعه زنجان در ادامه گفت: ما از اول گفته بودیم که آمریکا و هم‌پیمانانش به عهد خود وفا نمی‌کنند و در طول ۴۰ سال نیز این بدعهدی خود را نشان داده بودند.
در بخشی دیگر با اشاره به روز جهانی صلیب سرخ و هلال‌احمر گفت: ایران در این رابطه با تمام قدرت در سطح منطقه درحال نقش‌آفرینی است.
اعتراض دانشجویان مساله فلسطین و غزه را جهانی کرداز سوی دیگر، حجت الااسلام والمسلمین سید مهدی قریشی ، امام جمعه ارومیه نیز گفت: دانشجویان و دانشگاهیان با اعتراض مسالمت آمیز در حمایت از مردم فلسطین و غزه هستند و جهانیان شاهد برخوردهای خشن پلیس آمریکا و کشورهای غربی هستند و از این رو چهره واقعی آنها دیده می‌شود.
وی افزود: اگر چنین اتفاقی در ایران می‌افتاد رسانه‌های جهانی چنان موضوع را وحشیانه و بزرگ جلوه می‌دادند که نظام جمهوری اسلامی ایران را زیر سوال ببرند در حالی که امروز به عینه شاهد این برخورد وحشیانه پلیس غربی و آمریکایی با دانشجویان اساتید دانشگاهی هستیم اما رسانه‌های بزرگ سکوت پیشه کرده‌اند.
نماینده ولی فقیه در آذربایجان‌غربی و امام جمعه ارومیه گفت: برخی معلمان و اساتید برخورد نامناسب با شاگردان دارند و برخی اساتید چنان روح دانش آموز و دانشجو را صیقل می‌دهند که وی را پویای جامعه میکند.
وی با بیان اینکه برخی معلمان روح دانشجو و دانش آموزان را می‌خشکانند اظهار کرد: متاسفانه برخی معلمان و اساتید در جامعه هستند که با ندانم کاری خویش باعث فشار روحی در میان شاگردان خویش می‌شوند که این خلاف جایگاه معلمی است که جامعه را از پویا بودن باز می‌دارند.
وی ادامه داد: برخی اساتید نیز چنان با پویایی کلام خویش روح دانشجو و دانش آموز را صیقل می‌دهند که وی را فردی باسواد و امیدوار به بار می‌آورند.
امام جمعه ارومیه با اشاره به جایگاه معلمی بیان کرد: معلمی شغل عجیب و غریب با جایگاه والا است تا جایی که خداوند نیز با قسم به قلم خود را معلم می‌نامد.
قریشی با بیان اینکه انسان اشرف مخلوقات است گفت: معلم نیز این اشرف مخلوقات را پرورش و تربیت میکند و این نشان از نیاز توجه همگانی به آموزش و پرورش و شغل معلمی است.
وی با اشاره به خصوصیات دینی امام‌جعفرصادق(ع) افزود: این حضرت با ایجاد دانشگاه دینی در دوران زمامداری خویش دروس خصوصی و عمومی تدریس می‌کرد.
اعتراض دانشجویان مساله فلسطین و غزه را جهانی کردوی با بیان اینکه امام جعفرصادق(ع) حق بیشتری به گردن ما انسان‌ها دارد چرا که در زمان زمامداری خویش معارف معصومین را توانستند تبلیغ کرده و به گوش عالمیان برسانند.
قریشی با بیان اینکه در زمان این حضرت ۴۰۰ کتاب دینی و علمی نوشته شده است افزود: وی با داشتن چهار هزار شاگرد دینی باعث تبلیغ معارف دینی شد و همین موجب نام گرفتن شیعه با نام شیعه جعفری شد که البته این مذهب مآخذ همه معصومین است اما چون زمان تبلیغ اصلی در زمان ایشان شکل گرفت برای همین به این نام معروف است.
وی با اشاره به شاگردی بزرگان اهل سنت در نزد امام جعفر صادق(ع) گفت: حنبلی، شافعی، مالکی و حنفی از چهار امام مذاهب اهل سنت هستند که به گواه تاریخ همه آنان به صورت مستقیم و غیر مستقیم در نزد امام صادق(ع) بودند و از این رو الگو عالمیان نیز است.
قریشی با تاکید بر لزوم انصاف در زندگی بیان کرد: در همه حال مردم مسلمان باید همدیگر را درک کنند و مثال بارز آن در بازار و تجارت است که فروشنده می‌خواهد با سود بالا و خریدار با قیمت پایین معامله کنند که در صورت وجود انصاف هر یک از آنان سود خواهند کرد.
وی ادامه داد: در خانواده نیز اگر مرد خود را جای همسر ببیند و برعکس آن شکل بگیرد مطمعنا نمود انصاف در زندگی برکت زندگی را بیش از پیش خواهد کرد.
امام جمعه ارومیه اضافه کرد: داخل خانواده نیز همه اعضا خانواده در پی خوشحال کردن هم باشند و در صورت تداوم آن مسلما درک متقابل و انصاف در میان خانواده‌ها رشد میکند.
ظلم ستیزی علیه صهیونیست ها جهانی شده استهمچنین، آیت الله عبدالکریم عابدینی در خطبه های این هفته نماز جمعه قزوین اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب چند سال پیش ۲ نامه جداگانه برای جوانان اروپایی و آمریکایی نوشتند و این نامه ها به نظر آنها رسید و امروز همان جوان ها یا دانشجو هستند و یا استاد دانشگاه، و همان ها پای کار مرگ بر اسراییل و مرگ بر آمریکا ایستاده اند.
وی ادامه داد: خوشبختانه در کشور ما دانشگاه هایی از جمله دانشگاه بین المللی امام (ره) در استان ما اعلام کرده اند که دانشگاه هایی که دانشجویانشان را اخراج کرده اند، ما پذیرای آنها هستیم و با آغوش باز از آنها استقبال می کنیم . همه ملت ما قیام کنندگان علیه ظلم به آمریکا و استکبار را فرزندان خود می دانند و همواره آنها را مورد حمایت خود قرار می دهند.
عابدینی با اشاره به خروج آمریکا از برجام که خیلی هم باعث خوشحالی ما شد، افزود: از آن زمانی که آمریکا از برجام خارج شد، حرکت گام به گام تعهدات هسته ای را کنار بگذاریم، شروع شد، چرا ما باید خودمان را نسبت به برخی از جمله آمریکایی ها متعهد بدانیم؟ آنها باید بروند پی کارشان، از آنها جز زحمت، گرفتاری و خلف وعده چیزی ندیده ایم، ما خودمان باید برای مصالح و امنیت، علم و فناوری در کشورمان فکر و چاره اندیشی کنیم و آزادانه بهترین تصمیات را بگیریم که الان در چنین شرایطی الحمدالله نیز قرار داریم.
نماینده ولی فقیه در استان به موضوع آب و چالش های این حوزه در استان اشاره کرد و گفت: در این زمینه همه مسوولان با کمک کشاورزان و حتی مردم باید پای کار بیایند، کشاورزان ضمن آنکه باید از مساله آبیاری غرقابی دوری کنند و مردم نیز با صرفه جویی، از آب بهینه استفاده کنند.
وی ادامه داد: مسوولان استان نیز بایستی توجه داشته باشند که اگر میزان آب کفاف نیازها را نمی دهد، کشاورزان را به سمت کشت محصولات کم آب بر هدایت کنند، اما مساله مهم آن است که همه ما در حوزه آب مسوول هستیم و باید در این زمینه چاره اندیشی کنیم.
امام جمعه قزوین به اشاره به گرامیداشت روز صلیب سرخ و بیماری های خاص و صعب العلاج، اظهار کرد: از خیران درخواست داریم تا ورود جدی به حوزه بیماری های خاص و صعب العلاج داشته باشند، هر چند دولت نیز اقداماتی قابل توجهی در این بخش داشته است.
عابدینی در ادامه به روز اسناد ملی و میراث مکتوب اشاره کرد و گفت: اگر پیشینیان ما از میراث مکتوب امانتداری نمی کردند امروز دست ما از بسیاری مباحث از جمله حدیث و روایات خالی بود، به مردم نیز توصیه می کنیم تا در صورتی که کتاب و یا دست نوشته ای از گذشته دارند به رسم امانت آن را برای حفظ و نگهداری صحیح به مسوولان ذیربط اهدا کنند.
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه قزوین روز بزرگداشت شیخ صدوق و شیخ کلینی را نیز گرامیداشت.
مبارزه با سوداگران اقتصادی نیازمند نقشه روشن استدر این میان، خطیب جمعه خمین گفت: مبارزه با سوداگران و برهم زنندگان امنیت اقتصادی نیازمند ترسیم نقشه روشن و نقطه زن است.
سید قاسم میرصادقی در خطبه های نماز جمعه خمین، افزود: جنگ اقتصادی بخشی از جنگ ترکیبی علیه نظام اسلامی است و پیروزی در این میدان نیازمند عملیاتی ماننده وعده صادق است.
وی ادامه داد: مشکلات اقتصادی ریشه در مفاسد اقتصادی ، احتکار و سو تدبیر در مصارف توسط برخی اقشار جامعه دارد.
امام جمعه خمین اظهار کرد: افزایش قیمت ها موجب انبار کردن برخی کالاها توسط اصناف مختلف و ایجاد سختی برای مردم می شود.
حجت الاسلام میرصادقی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به گذشت هفت ماه از جنگ در غزه گفت: در این مدت ۱۰۰ هزار مردم بی گناه تحت فشار حملات جنایتکارانه رژیم صهیونیستی هستند.
وی ، جنایت در غزه را جنایت علیه بشریت عنوان کرد و افزود: اتفاقات شگرفی در مسیر دست یابی غزه به پیروزی رخ داده است.
خطیب جمعه خمین توضیح داد: استکبار جهانی که با همه هیمنه به میدان جنگ غزه آمد امروز معتقد است که رژیم صهیونیستی باید جنگ را تمام کند و از این منطقه خارج شود.
میرصادقی اضافه کرد: سران نظامی و امنیتی رژیم صهیونیستی در حال استعفا هستند چراکه استراتژی آنها شکست خورده است.
وی افزود: دور از انتظار نیست که دیوان بین المللی دادگستری، نتانیاهو و دیگر سران رژیم صهیونیستی را به اتهام جنایت علیه بشریت مجازات کند.
امام جمعه خمین گفت: جنگ در غزه فقط هزاران آواره را برای صهیونیست ها برجا گذاشت.
میرصادقی با اشاره به به شکل گیری بیداری جهانی در دانشگاه های غرب و آمریکا، افزود: این امر مهم نتیجه دوراندیشی و تدبیر مقام معظم رهبری در نوشتن نامه برای جوانان اروپایی و آمریکایی در سال های گذشته است.
وی با تسلیت سالروز شهادت امام صادق(ع) افزود: از اقدامات مهم این امام بزرگوار، تدوین و مهندسی نقشه اجتماعی شیعه و ترویج فرهنگ شیعه است.
۲۷۲۱۸
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902382
تداوم بارندگی‌ها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش می‌یابد